📍 اهداف ساخت سد گتوند عبارتند از:
۱- تولید انرژی برق به میزان ۴۵۰۰ گیگاوات ساعت در سال
۲- کنترل سیلابهای فصلی رودخانه کارون و آبهای خروجی از سدهای بالادست
۳- تأمین آب کشاورزی پایین دست و بالاخره
۴- ایجاد جاذبههای توریستی (گردشگری)
📍شروع مطالعات بر روی سد گتوند در دهه ۴۰ شمسی (۱۹۶۰ میلادی) توسط شرکت هارزا (Harza) از امریکا انجام گرفته است. مهندسان شرکت هارزا به هنگام مطالعه مسیر رود کارون در گذر از زاگرس به جلگه خوزستان به یک توده نمکی بزرگ که از نظر زمینشناسی متعلّق به سازند گچساران میباشد برخوردند. معدن نمک عنبل/عنبر در شمال شرق شهرستان گتوند قرار گرفته است. این کارشناسان پیشنهاد دادند تا به منظور جلوگیری از زیر آب رفتن و انحلال توده نمک در دریاچه مخزن که موجب شورتر شدن بیشتر آب کارون میشود، مکان سد ۲۰ کیلومتر بالاتر از مخزن فعلی سد گتوند احداث شود که به دلایلی این پیشنهاد در بعد از انقلاب پذیرفته نشد.
📍برای بلند مدت و حفظ خوزستان، اقدامات ذیل پیشنهاد میشود:
۱- تخریب سد فعلی گتوند و احداث سد جدید در فاصلهای مناسبتر نسبت به موقعیت فعلی سد گتوند. احتمالاً جایابی صورت گرفته توسط مهندسان شرکت هارزا در صورت عدم تغییر شرایط میتواند مناسب باشد.
۲- تغییر کاربری زمینهای شور شده (نمکی) خوزستان و کاشت گونههای گیاهی و کشاورزی که در شرایط نمکی پایدارند. این رویکرد (Adaptive approach) برای زمینهای معدنکاری شده در مناطق کویری - نمکی اجرا میشود. این رویکرد هم بلحاظ فرهنگی و هم هزینه زمانبر و گران خواهد بود. تهیه گونههای گیاهی از مناطق کویری ایران و سراسر جهان دشوار و هزینهبر میباشد.
۳- سومین راه حل پاکسازی آبهای آلوده مخزن است. شانس موفقیت این طرح با توجه به بارندگیهای موسمی کم خواهد بود.
۴- چهارمین راه حل که از نظر فنی و اقتصادی نسبت به سه پیشنهاد فوق در اولویت خواهد بود، استخراج از معدن نمک به روشهای استخراج از راه دور (Remote mining) مانند روشهای غیرمکانیکی (non mechanical/ Aqueous mining) همچون معدنکاری محلولآوری (Solution mining) و زیرگروههای این روش مانند روش تبخیری (Evaporation methods) و لیچینگ درجا (In situ leaching) است. روشهای استخراج از راه دور به ماشینآلات، تجهیزات، تسهیلات و زیرساختهای کمتری نیاز دارد و تبعات زیست محیطی ناشی از اجرای این روش قابل اغماض یا احیاء میباشند. روش استخراج از راه دور در ایران نیز مسبوق به سابقه است و در سطح جهان دانش و تکنولوژی به روز شده آن قابل دسترس میباشد. همزمان نیز میتوان به شیرین نمودن آب پشت سد اقدام نمود.
مطالب مرتبط
نظرات کاربران برای این مطلب فعال نیست